Testament Franciszka Radoj z roku 1852.
Działo się w Szczerbinie dnia piątego Maja Tysiąc osiemset pięćdziesiątego drugiego roku.
Na wniosek Państwa Radoj udali się podpisani na miejsce i trafili przytomnych:
- Pana Jana Kapistrana Radoj
- Dziedzica wsi Szczerbin Franciszka Xawerego Radoj
- Xiędza Dziekana Józefa Mańskiego z Gromadna
  Wszyscy z osoby znani i do czynności sądowych zdolni.
Pan Franciszek Radoj nasamprzód odwiadcza:
Na folwarku Przyrowa No 175 w powiecie Chojnickim w Departamencie Kwidzyńskim położonym jest kapitał pod Rub:III No 8 w ilości 2500 Tal zahipotekowany, na mocy dekretu z dnia 18. listopada 1847r.
Na tym samym folwarku są dalej pod liczbą 9. dla mnie 2000 Tal zahipotekowane na mocy dekretu z dnia 13.Października 1851 roku.
Dalej oświadczają bracia Jan Kapistran i Franciszek Xawery Radoj:
Na folwarku w Bralewnicy w powiecie Chojnickim mamy kapitał 6000 Tal pod Rub III No 3 zahipotekowany.
Wolą naszą jest kapitały te wogule 10.500 Tal Prześwietnemu Konsystorzowi Arcybiskupiemu Jeneralnemu w Gnieźnie darowć i oświadczamy co nastepuje:
Powyż wspomniane kapitały w ilości dziesięć Tysięcy pięcset Talarów oddawamy na własność jako darowiznę Prześwietnemu Konsystorzowi Jeneralnemu Arcybiskupiemu w Gnieźnie pod
Jego wysoką, dyspozycję, pieczę i dozór z prośbą, aby ta wysoka władza duchowna kapitałem wyżej wymienionym wiecznemi czasy dysponować i zarzadzać raczyła.
Jeżeliby zaś późniejszymi czasami ze strony Rządu Świeckiego co do tego kapitału 10.500 Tal. zajść miała przeszkoda a mianowicie gdyby tenże Rząd do wyżej wspomnianej darowizny rościć sobie miał prawo, dozór lub przywłaszczenie na swoje korzyści świeckie na taki
więc nieprzewidziany przypadek zagwarantujemy sobie i żądamy wyraźnie:
aby kapitał
wspomniany natychmiast sukcesorom naszym, którzyby przy Rzymsko Katolickiej Wierze pozostali przekazany im jako własność na ich własny użytek oddanym został.
Jeżeli zaś kapitał ten w spokojnym Przeświętnego Konsystorza posiadaniu pozostanie upraszamy jaknajuniżeniej wszystkich wysokich osób duchownych którzy takowy składają i później składać będą, aby tymże kapitałem łaskawie rozrządzać raczyli w sposób następujący:
I
   Gdy ten kapitał staje się dopiero własnością Prześwietnego Konsystorza S.Jan 1856 roku tak że pierwsza rata tejże prowizji przypada dla Prześ.Konsystorza na S.Jan 1857 roku, wspomniana prowizja podzieli się tak, że dwieście pięćdziesiąt Talarów obracają się na podwyższenie kapitału tak długo, dopokąd kapitał nie dojdzie 25.000 Tal., pozostałą zaś prowizję 170 Tal obróci i użyje Prześ.Konsystorz na cele i potrzeby duchowne a mianowicie na wsparcie ubogich Aspirantów do stanu duchownego, którzy
mają dobrą konduitę a do kontynuowania nauki nie są w stanie lub też na potrzeby
ubogich kościołów a gdy ten kapitał powyższym sposobem dojdzie swojej zupełnej mety to jest 25000 Tal tedy całkowity Procent na tę sumę już wymienioną cele ma być obrócony z nadmienieniem, aby każdy zgłaszający się z naszej familii dla wykształcenia się na księdza nie był wyłączony, lecz jeżeliby godność i stan ubóstwa jego tego wymagał, aby szczególnie był uwzględniony. Nasza Familia jest następująca:
- Józefa z Radojów siostra nasza rodzona zamężna Glinkiewicz i ich dzieci:
- Franciszek
- Józefa zamężna Niewitecka w Mieścisku
- Marianna zamężna, Chmarzyńska w Koronowie
- Barbara zamężna Tomaszewska w Mieścisku
- Marianna, z Radojów siostra nasza rodzona zamężna Lux i ich dziecko Marianna zaimężna Hedesińska w Rogoźnie
- Sylwester Radoj brat nasz rodzony w Mieścisku, mający za żonę Barbarę z Prądzyńskich z Bralewnicy pod Tucholą i ich dzieci:
Władysław, Walerya, Aloyza, Rozalia, Pelagia.
Skoro więc w wyżej wyrażonym zamiarze który z tej naszej familii potrzebował wsparcia i na takowe przez cnotliwe i moralne postępowanie zasłużył, prosimy aby mu odmówionym nie było.
II
Dopóki Jan Dezyderiusz Prądzyński dziedzic Bralewnicy i Przyrówki lub tegoż następcy
famiIijne prowizję od wyżej wymienionego kapitału 10.500 Tal 4/1oo regularnie opłacać będą w całorocznych ratach i to zawsze na S.Jan Chrz., dopóty kapitał ten jemu lub następcy jego familii wypowiedzianym być nie może, gdyby zaś prowizja nieregularnie płaconą była, kapitał każdego czasu wypowiedzianym być może, wyjąwszy jednakowoż nieszczęśliwe wypadki to jest: gdyby dobra te przez nadzwyczajny przypadek ognia, gradobicie lub wojny zniszczone i z inwentarzy ogołocone zostały w każdym takowym przypadku jednoroczna prowizja ma być darowana lecz tylko tak długo ten wzgląd służyć dopokąd dobra te w posesyji Prądzyńskich zostawać będą.
Wzgląd ten pochodzi z tej przyczyny, żo żona teraźniejszego posiedziciela Jana
Prądzyńskiego jest córką od naszego stryjennego brata Michała Radoj.
Gdyby zaś dobra te w ręce inszego posiedziciela przejść miały, tedy wolno Prześ. Konsystorzowi własność swoją bez względu odebrać.
Prócz tego jeżeli wapomniany Jan Prądzyński prowizyję regularnie bedzie opłacać, a przedtem byłby w stanie kapitał choć nie razem spłacić tedy chociażby tylko po tysiąc Talarów kapitału rocznie odpłacił Prześ. Konsystorzowi takową sumę łaskawie rocznie odbierać raczy, przyczym się nadmienia, że od odsyłania pieniędzy czy to prowizyi czy też kapitału nieopłaci pocztowego odsyłający tylko odbierający.
Wykazy hypoteczne na 2500 Tal na 2000 Tal i na 6000 Tal składamy niniejeszym i zezwalamy niniejeszym na to, aby kapitały te w księgach hypotecznych na Prześ. Konsystorza przepisane zostały.
Potwierdzamy więc darowiznę niniejeszym bez odwołania się i chcemy aby Prześ. Konsystorz dysponował kapitałami jako własnością pod okolicznościami które powyż podaliśmy.
Państwu Radojom oświadczono zostało, iż nie wolno jest darowiznę tą w przeciągu
trzech lat odwołać, skoro darowizna połowę ich majątku przenosi, na co oświadczyli:
Zeznajemy niniejeszym, że kapitały darowane połowę majątku naszego nie przenoszą.
Xiądz Dziekan Mański akceptuje w imieniu Prześ. Konsystorza darowiznę i prosi o expedycyę czynności.
Państwo Radojowie proszą o odpis prosty.
Koszta czynności i expedycyi Xiądz Dziekan Mański regulować chce.
Przeczytano przyjęto i podpisano
Jan Kapistran Radoj
Franciszek Xawery Radoj
X. Józef Mański
Nawara, radca sądu powiatowego
Przygoddo, Sekretarz Sądu Powiatowego
Odpis z odpisu testamentu sporządziła:
Nepomucena z Tomaszewskich zamężna Luleczka, wnuczka Barbary z Glinkiewiczów Tomaszewskiej
©Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykorzystywania całości lub fragmentów bez zgody autora zabronione.
©Alle Rechte vorbehalten